Co to jest zakład?
Artykuł 5
Zakład
1. W rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie „zakład” oznacza stałą placówkę, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa.
Analiza powyższego przepisu pozwala więc na przyjęcie, że dla ukonstytuowania się zakładu muszą być spełnione łącznie trzy przesłanki, mianowicie:
- istnienie placówki
- stały charakter placówki;
- prowadzenie działalności przedsiębiorstwa za pośrednictwem tej placówki
Placówka ma przede wszystkim oznaczać pewien fizyczny obiekt, w którym znajduje się miejsce wykonywanej działalności gospodarczej. Placówka obejmuje nie tylko sam lokal lub budynek, ale także wyposażenie tych miejsc, jak np. sprzęt biurowy, narzędzia etc. Pewien problem w tym kontekście może zaistnieć, jeżeli np. w ramach działalności świadczy się usługi, które ze swojej specyfiki uniemożliwiają ich świadczenie w lokalu usługowym (np. usługi hydraulika, szkolenia w siedzibie kontrahenta, usługi pielęgnacji osób starszych). Niemniej, w takim wypadku doktryna prawnicza wskazuje na ogólną spójną całość działalności i uznają, że działalność jest prowadzona z miejsca, w którym przedsiębiorca posiada zaplecze techniczne (np. biuro tłumaczeń, w którym przechowuje się materiały szkoleniowe, podręczniki do nauki języków obcych, inne materiały pomocowe, gabinet, sale szkoleniowe, itp.).
Krótko pisząc: jeżeli spółka LTD będzie prowadziła w Polsce w jakimkolwiek zakresie działalność stacjonarną, to fiskus może wtedy uznać, iż doszło do powstania zakładu w Polsce– co automatycznie skutkuje powstaniem obowiązku w podatku CIT (o ile oczywiście zakład będzie generował dochód).
Zatem dochód zakładu zasadniczo będzie opodatkowany w Polsce, jako oddział osoby prawnej. Oddział będzie więc podatnikiem CIT w Polsce (podatek CIT wynosi 19%, ale pamiętajmy, że płaci się go od dochodu rzeczywiście osiągniętego przez oddział).
Czyli opodatkowanie wygląda tak:
- Obliczamy przychód zakładu;
- Odliczamy wydatki poniesione w związku z utrzymaniem i funkcjonowaniem zakładu, w tym koszty czynszu, wynagrodzenia pracowników, media, Internet, telefon, itp.
- Tak określony dochód będzie w Polsce podlegał opodatkowaniu podatkiem CIT.
A zatem za wszelką cenę powinniśmy dążyć do uniknięcia powstania w Polsce zakładu. Działalność spółki zatem albo powinna się ograniczyć w Polsce do posiadania tylko i wyłącznie pewnego rodzaju magazynu, albo do świadczenia usług zdalnych.
I teraz powstaje pytanie – skoro spółka LTD
kupuje towary znajdujące się na terytorium Polski od polskiej firmy (tj. Pana)
sprzedaje towary znajdujące się na terytorium Polski dla polskich klientów
to czy ma tutaj zakład?
Przy czym dostawa tych towarów ma charakter taki, iż może nawet nie dochodzić do ich fizycznego przemieszczenia pomiędzy Pana firmą a spółką LTD, towar może być przecież od razu transportowany do Klienta.
Dodam jeszcze, iż to, że spółka LTD będzie płacić VAT w Polsce nie oznacza, iż ma tutaj zakład. „rejestracja do celów podatku VAT w Polsce nie prowadzi automatycznie do powstania zakładu dla celów podatku dochodowego w Polsce. Ustalenie statusu podatnika VAT odbywa się na podstawie kryteriów określonych w ustawie o podatku od towarów i usług i tylko dla celów tego podatku. Fakt uzyskania numeru identyfikacji podatkowej w Polsce nie oznacza podlegania reżimowi opodatkowania dochodów w Polsce” – tak M. Klukowska – Świtalska : Opodatkowanie dochodów osiąganych za granicą oraz obcokrajowców w Polsce w 2009 r., wyd. DIFIN SA, Warszawa 2009.
Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Wielką Brytanią w art. 5 ust. 4 mówi o tym, co zakładem nie jest:
4. Bez względu na poprzednie postanowienia niniejszego artykułu, określenie „zakład” nie obejmuje:
a) użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostawy dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;
b) utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania;
c) utrzymywania zapasów dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu przerobu przez inne przedsiębiorstwo;
d) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa;
e) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym;
f) utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu łącznego prowadzenia którychkolwiek rodzajów działalności, o których mowa w punktach od a) do e) niniejszego ustępu, pod warunkiem jednak, że całkowita działalność tej placówki, wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.
Zwróciłbym uwagę na :
Pkt b) – użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub dostawy dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa;
Pkt d) – utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa.
Jednakże Pana placówka służy zarówno do zakupu dóbr jak i do ich dostawy, a zatem nie jest spełniony warunek „wyłączności”.
Pkt f) – stanowi jednak o utrzymywaniu stałej placówki wyłącznie w celu łącznego prowadzenia którejkolwiek z rodzajów działalności, o których mowa w pkt od a) do e) niniejszego ustępu (a więc zarówno zakupu i dostawy towarów, tyle że całkowita działalność takiej placówki wynikająca z takiego połączenia rodzajów działalności musi mieć charakter „przygotowawczy lub pomocniczy”.
Tymczasem działalność spółki LTD w postaci zakupu i sprzedaży towarów w Polsce nie ma charakteru działalności przygotowawczej lub pomocniczej. Wręcz przeciwnie – stanowi ona główną działalność spółki LTD.
W praktyce stanowiska są podzielone:
- Jeżeli placówka służy do dokonywania nie tylko zakupu, ale i sprzedaży towarów, to w takim przypadku mamy do czynienia z działalnością handlową, która nie może być traktowana jako pomocnicza. (za: B. Brzeziński, Model Konwencji OECD. Komentarz, Warszawa 2010)
- Jednak w świetle polskich interpretacji podatkowych stanowisko to może być traktowane jako zbyt stanowcze. Proszę bowiem zwrócić uwagę np. na interpretację podatkową Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r. (sygn. IPPB5/423-781/09-2/PS) (co prawda wydanej na gruncie umowy polsko- francuskiej, jednakże w zakresie definicji zakładu obie umowy są do siebie zbliżone):
W ust. 4 art. 5 Umowy wskazano, iż zakład powstaje, jeśli w państwie działa osoba, która posiada pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu przedsiębiorstwa i wykonuje to pełnomocnictwo, chyba, że działalność tej osoby ogranicza się jedynie do zakupu dla przedsiębiorstwa dóbr i towarów.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, ze prowadzenie magazynu w Polsce w sposób przedstawiony powyżej nie doprowadzi do powstania w Polsce zakładu Spółki Działalność Spółki polega na zakupie i sprzedaży towarów do dekoracji i urządzania ogrodów. Działalność Spółki w Polsce ograniczy się jedynie do składowania i wydawania towarów z magazynu. Zatem zgodnie z postanowieniami art. 5 ust 3 Umowy działalność prowadzoną w Polsce należy uznać za pomocniczą dla podstawowej działalności Spółki, z której uzyskuje przychody, tj. działalności handlowej prowadzonej we Francji.
W tym miejscu można powołać interpretację Ministra Finansów w sprawie opodatkowania dochodów zakładu przedsiębiorstwa zagranicznego (sygn. PB4-6/PD-033-0272-124-1674/06) W interpretacji Minister Finansów wyraził opinię, iż do powstania zakładu przedsiębiorcy zagranicznego dochodzi w sytuacji, gdy magazyn oprócz składowania i wydawania towarów służy także do prowadzenia sprzedaży. Zwrot sprzedaż odnosi się do szeregu działań podejmowanych przez magazyn, niezależnie od brzmienia umów zawartych przez przedsiębiorstwo zagraniczne z jego klientami. Istotne są tutaj czynność faktyczne, jak zbieranie zamówień, negocjowanie cen, obsługa posprzedażowa itp.
Biorąc pod uwagę, powyższe należy stwierdzić, że skoro w magazynie Spółki w Polsce nie będą prowadzone wymienianie przez Ministra Finansów czynności nie dojdzie do powstania zakładu w Polsce.
Należy także stwierdzić, iż działalność wykonywana na rzecz Spółki przez L. nie będzie miała charakteru działalności tzw. zależnego przedstawiciela w rozumieniu art. 5 ust. 4 Umowy, bowiem L. nie została przez Spółkę umocowana do zawierania umów i nie będzie podejmować żadnych działań o charakterze sprzedażowym lub zakupowym, a jedynie czynności o charakterze technicznym i informacyjnym.
Z tych samych powodów zależnym przedstawicielem nie będzie również spółka dystrybucyjna z siedzibą w Polsce (spółka siostra), która na własny rachunek i we własnym imieniu nabywa od Spółki towary i prowadzi ich sprzedaż na terytorium Polski.
Zgodnie z powyższym należy uznać, że prowadzona w Polsce działalność nie będzie skutkować powstaniem zakładu w Polsce, a co za tym idzie, zgodnie z art. 7 Umowy Spółka nie będzie miała w Polsce obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.
Źródło:
1. Fragmenty porady prawnej radcy prawnego Jakuba Bonowicza dot. funkcjonowania spółek LTD .
