Mam dłużnika, który jest mi winien znaczną sumę pieniędzy – mówi Pan Jan.

Miał on wartościową nieruchomość w Polsce, z której można było prowadzić egzekucję. Niestety, nie zdążyłem jej zabezpieczyć a dłużnik sprzedał ją swojej matce, a za uzyskane pieniądze kupił okazyjnie dom w Szwajcarii. Zdaje sobie sprawę z tego, że można wystąpić do sądu o uznanie czynności dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzyciela za bezskuteczną wobec mnie , tj. wyzbycia się nieruchomości polskiej i wtedy będę mógł z niej egzekwować (skarga pauliańska). Dłużnik argumentuje jednak, że nie pokrzywdził wierzyciela. Wszak nie tylko wskutek sprzedaży nieruchomości nie stał się niewypłacalny, przeciwnie – kupił inną nieruchomość, wartą dużo więcej. Nie tylko nie ukrywa transakcji, sam wskazuje, ze mogę wystąpić do komornika szwajcarskiego i prowadzić egzekucję z domu, podał mi nawet miejsce położenia nieruchomości i numer we właściwym rejestrze. Ale przecież to bardzo trudne i kosztowne i zupełnie nie wiem, jak mam to zrobić – żali się rozgoryczony Jan.

• Co w takiej sytuacji może zrobić Jan?
• Czy rzeczywiście takie zachowanie dłużnika nie krzywdzi wierzyciela?
• Czy Jan może skutecznie domagać się uznania sprzedaży polskiej nieruchomości za bezskuteczną wobec niego i egzekwować z tej nieruchomości?

Sedno sprawy

Problem nie jest nowy, gdyż nieraz np. pojawiało się pytanie, co w sytuacji, gdy dłużnik zbywa nieruchomość w drodze odpłatnej sprzedaży, uzyskuje pieniądze (w akcie notarialnym figuruje informacja, iż zostały one już zapłacone gotówką), po czym pieniądze te „rozpływają się w powietrzu”. Albo dłużnik twierdzi, że zostały mu skradzione. Niemniej w takich sytuacjach sądy – kierując się doświadczeniem życiowym – nieraz orzekały o uznaniu za
bezskuteczną takiej umowy, czy to uznając to za ukrytą darowiznę czy też wskazując, że i tak czynność dokonana została z pokrzywdzeniem wierzyciela, skoro wcześniej miał on z czego prowadzić egzekucję, a teraz nie ma.

(więcej…)